Xem Xét Đơn Khởi Kiện Trong Tố Tụng Dân Sự - Luật Apollo

Khi có có quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm, một trong những phương thức mà các chủ thể thường tìm đến là tiến hành khởi kiện. Tuy nhiên, khi nhận được đơn khởi kiện, tòa án sẽ phải xem xét đơn khởi kiện đó rồi mới tiến hành thụ lý vụ án.

Vậy, xem xét đơn khởi kiện là gì? Pháp luật quy định về việc xem xét đơn khởi kiện ra sao?

Dưới đây là những kiến thức pháp luật cần biết về Xem xét đơn khởi kiện trong tố tụng dân sự, được Luật Apollo tổng hợp và hướng dẫn một cách chi tiết nhất!

Căn cứ pháp lý

Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

Thế nào là xem xét đơn khởi kiện? 

Đơn khởi kiện trong tố tụng dân sự là văn bản mang nội pháp lý mà đương sự nộp cho tòa án, yêu cầu tòa án giải quyết các vấn đề liên quan tới tài sản, nhân thân, từ đó bảo vệ hoặc khôi phục các quyền và lợi ích mà đương sự bị xâm hại.

Xem xét đơn khởi kiện là công việc của chủ thể có thẩm quyền, đánh giá đơn khởi kiện mà đương sự gửi tới tòa án, từ đó rút ra kết luận đơn khởi kiện đó có đáp ứng được các điều kiện của một đơn khởi kiện hợp lệ hay không, làm cơ sở cho việc thụ lý vụ án của tòa án.

Quy định pháp luật về xem xét đơn khởi kiện

Trình tự xem xét đơn khởi kiện

Xem xét đơn khởi kiện là một phần của thủ tục nhận và xử lý đơn khởi kiện trong quá trình tòa án thụ lý vụ án dân sự. Việc xem xét đơn khởi kiện được quy định tại điều 191 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 có trình tự như sau:

- Phân công thẩm phán xem xét đơn:

Sau khi tiếp nhận đơn khởi kiện, trong thời gian 03 ngày làm việc, tòa án phải phân công thẩm phán để xem xét đơn. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, thẩm phán này có nghĩa vụ phải xem xét một cách chi tiết và ra một trong số các quyết định sau (theo khoản 3 điều 191 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015):

• Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện
• Tiến hành thụ lý vụ án và giải quyết theo thủ tục thông thường hoặc thủ tục rút gọn
• Chuyển đơn khởi kiện cho tòa án có thẩm quyền và báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án khác
• Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện khi có các căn cứ cho rằng không thụ lý vụ án dân sự.

Trong giai đoạn này, thẩm phán cần xem xét một cách khách quan, đầy đủ hồ sơ tài liệu để đưa ra kết luận đúng đắn, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người khởi kiện cũng như tuân thủ đúng quy định của pháp luật tố tụng dân sự.

- Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện:

Đơn khởi kiện phải đảm bảo đầy đủ nội dung và hình thức theo quy định của pháp luật. Theo quy định tại điều 193 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, sau khi nhận đơn khởi kiện, nếu xét thấy đơn khởi kiện không đầy đủ các nội dung được quy định tại khoản 4 điều 189 thì thẩm phán được phân công thụ lý vụ án sẽ yêu cầu người khởi kiện sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện trong khoảng thời gian được ấn định là 01 tháng kể từ ngày người khởi kiện nhận được thông báo. Thẩm phán có thể gia hạn trong một số trường hợp đặc biệt nhưng không được quá 15 ngày kể từ ngày hết thời hạn 01 tháng tòa án ấn định.

Việc gửi thông báo phải được ghi chú vào sổ nhận đơn để theo dõi, trong thông báo phải nêu rõ hậu quả của việc không sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện đúng thời hạn để đương sự hiểu và thực hiện theo đúng quy định. Thời hạn thực hiện việc sửa đổi, bổ sung đơn không tính vào thời hiệu khởi kiện.

Khi đã có thông báo về việc sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện mà người khởi kiện không thực hiện thì sẽ phải chịu hậu quả pháp lý. Theo khoản 2 điều 193 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định nếu người khởi kiện không sửa đổi, bổ sung đơn theo yêu cầu thì thẩm phán trả lại đơn khởi kiện và tài liệu chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện. Nếu người khởi kiện sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện theo đúng yêu cầu của thẩm phán thì thẩm phán sẽ tiếp tục việc thụ lý và giải quyết vụ án.

Các điều kiện để đơn khởi kiện được xem xét là hợp lệ 

Để đánh giá được đơn khởi kiện có hợp lệ hay không, thẩm phán được phân công phụ trách sẽ dựa trên các điều kiện sau:

- Người khởi kiện phải có quyền khởi kiện và có tư cách về mặt pháp lý. Theo quy định tại điều 186, 187 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền khởi kiện trong 03 trường hợp: khởi kiện vì lợi ích của chính mình; khởi kiện vì lợi ích của người khác và khởi kiện vì lợi ích nhà nước, lợi ích công cộng cộng thuộc lĩnh vực mình phụ trách.

- Yêu cầu khởi kiện phải thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án: để tòa án thụ lý vụ án dân sự, đơn khởi kiện phải gửi đến đúng tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp theo quy định của pháp luật, bao gồm cả thẩm quyền theo loại việc, theo cấp và theo lãnh thổ. Khi tiếp nhận đơn khởi kiện, thẩm phán được phân công phải xem xét  đơn khởi kiện có thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự hay không.

- Sự việc chưa được giải quyết bằng một bản án hoặc quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã có hiệu lực pháp luật, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

- Yêu cầu khởi kiện phải đáp ứng các điều kiện khởi kiện do pháp luật nội dung quy định. Chẳng hạn, đối với tranh chấp lao động, trừ các tranh chấp quy định tại khoản 1 điều 188 Bộ luật lao động 2019 thì các tranh chấp giữa người lao động và người sử dụng lao động phải thông qua hòa giải cơ sở. Nếu hòa giải không thành hoặc một trong các bên không thực hiện, không hòa giải trong thời hạn luật định thì mới có quyền yêu cầu tòa án giải quyết.

- Điều kiện về hình thức, nội dung đơn khởi kiện: đơn khởi kiện vụ án dân sự phải có các nội dung theo quy định tại điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

- Điều kiện về tài liệu, chứng cứ phải gửi kèm theo đơn khởi kiện: khi gửi đơn khởi kiện cho tòa án, người khởi kiện phải gửi kèm theo các tài liệu, chứng cứ chứng minh họ là người có quyền khởi kiện và những yêu cầu của họ là có căn cứ và hợp pháp. 

Sau khi xem xét đơn khởi kiện, nếu đơn khởi kiện hợp lệ thì thẩm phán sẽ thông báo đến đương sự về nghĩa vụ nộp tạm ứng án phí (trừ trường hợp đương sự được miễn tiền tạm ứng án phí), sau khi đương sự hoàn tất nghĩa vụ nộp tạm ứng án phí ra nộp lại biên lai cho tòa án thì tòa án sẽ ra quyết định thụ lý vụ án dân sự.

Nhìn chung, xem xét đơn khởi kiện là một trong các công việc đầu tiên của cơ quan tiến hành tố tụng khi giải quyết vụ án dân sự. Do vậy, để quá trình tố tụng được diễn ra thuận lợi, nhanh chóng, các đương sự cần chú ý đảm bảo các điều kiện để đơn khởi kiện được hợp lệ, tránh việc tòa án yêu cầu sửa chữa hay bổ sung làm mất thời gian và gián đoạn quá trình giải quyết vụ án.

Nếu bạn đang gặp phải những vấn đề về Xem xét đơn khởi kiện cần được tư vấn, hãy liên hệ ngay tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi để được tư vấn miễn phí:

Công ty Luật TNHH Apollo với đội ngũ Luật sư và Chuyên viên tư vấn giỏi, tâm huyết, có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành, chúng tôi luôn coi việc bảo vệ quyền lợi cho khách hàng là sứ mệnh hành nghề Luật sư của của mình, đồng hành với thân chủ giải quyết triệt để mọi rủi ro pháp lý.

Apollo cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật chuyên sâu, toàn diện cho cá nhân và doanh nghiệp, sự hài lòng của quý khách là niềm hân hạnh của Công ty chúng tôi!

Apollo

 Sáng tạo giá trị - Kiến tạo Bình an