Thời Hiệu Khởi Kiện Tranh Chấp Đất Đai Và Những Điều Cần Biết - Luật Apollo

Tranh chấp đất đai là một trong những vấn đề phức tạp nhất trong đời sống xã hội bởi nó gồm nhiều dạng tranh chấp khác nhau. Thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai lại có sự khác nhau ở mỗi dạng tranh chấp. Do vậy, việc nắm rõ các quy định về thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai là rất cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân và gia đình.

Dưới đây là tất cả những quy định pháp luật về Thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai, đã được Luật Apollo tổng hợp và hướng dẫn chi tiết!

>>> Xem thêm: Luật sư tư vấn Tranh chấp đất đai

Quy định chung của pháp luật về tranh chấp đất đai

Tranh chấp đất đai là gì?

Theo quy định tại khoản 24 Điều 3 Luật Đất đai năm 2013:

“Tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hay nhiều bên trong quan hệ đất đai”

Tranh chấp đất đai có mấy loại?

Theo quy định tại Điều 203 Luật Đất đai năm 2013, tranh chấp đất đai có hai loại:

• Tranh chấp đất đai có giấy tờ
• Tranh chấp đất đai không có giấy tờ

Có các dạng tranh chấp đất đai nào?

Tranh chấp đất đai thông thường có một trong các dạng tranh chấp cơ bản sau:

• Tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất, tranh chấp về đòi lại đất do người đang quản lý, sử dụng;
• Tranh chấp phát sinh từ các quan hệ thừa kế quyền sử dụng đất
• Tranh chấp chia tài sản chung của vợ chồng từ quyền sử dụng đất
• Tranh chấp phát sinh từ các hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất 

Thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai

Theo quy định tại Điều 149 Bộ luật Dân sự năm 2015 và Điều 181 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015, Tòa án chỉ áp dụng quy định về thời hiệu khởi kiện theo yêu cầu áp dụng thời hiệu của một bên hoặc các bên với điều kiện yêu cầu này phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ án.

► Thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai được chia ra làm 02 nhóm:

• Nhóm thứ nhất: không giới hạn về thời hiệu khởi kiện tức một trong các bên có quyền khởi kiện bất cứ thời điểm nào
• Nhóm thứ hai: giới hạn về thời hiệu khởi kiện, pháp luật giới hạn một khoảng thời gian nhất định.

► Đối với những tranh chấp đất đai áp dụng thời hiệu khởi kiện cần chú ý đến những vấn đề sau:

Thời điểm bắt đầu tính thời hiệu

Thời hiệu khởi kiện vụ án tranh chấp đất đai được tính từ ngày người có quyền biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. 

Thời gian không tính vào thời hiệu

Theo quy định tại Điều 156 Bộ luật Dân sự năm 2015 thời gian không tính vào thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự nói chung và vụ án tranh chấp đất đai nói riêng là khoảng thời gian xảy ra một trong các sự kiện sau:

• Sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan làm cho chủ thể có quyền khởi kiện, quyền yêu cầu không thể khởi kiện, yêu cầu trong phạm vi thời hiệu
• Chưa có người đại diện trong trường hợp người có quyền khởi kiện, người có quyền yêu cầu là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự;
• Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự chưa có người đại diện khác thay thế trong trường hợp sau đây: Người đại diện chết nếu là cá nhân, chấm dứt tồn tại nếu là pháp nhân; Người đại diện vì lý do chính đáng mà không thể tiếp tục đại diện được.

Bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện

Đối với những trường hợp tranh chấp đất đai pháp luật quy định thời hiệu khởi kiện thì thời hiệu khởi kiện được bắt đầu lại trong những trường hợp sau:

• Bên có nghĩa vụ đã thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện;
• Bên có nghĩa vụ thừa nhận hoặc thực hiện xong một phần nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện;
• Các bên đã tự hòa giải với nhau.

 

Trường hợp ngoại lệ không áp dụng Thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai

Điều 115 BLDS năm 2015 quy định thời hiệu khởi kiện không áp dụng trong các trường hợp sau:

• Yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không gắn với tài sản.
• Yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
• Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của Luật đất đai.
• Trường hợp khác do luật quy định.

Tại khoản 2 Nghị quyết 03/2012/NQ-HĐTP cũng quy định các tranh chấp dân sự sau đây không áp dụng thời hiệu:

• Tranh chấp về quyền sở hữu tài sản là tranh chấp ai có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản đó;
• Tranh chấp về đòi lại tài sản do người khác quản lý, chiếm hữu là tranh chấp về tài sản thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp của mình nhưng do người khác quản lý, chiếm hữu tài sản đó;
• Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai là tranh chấp ai có quyền sử dụng đất đó.

➥ Như vậy theo các quy định trên, đối với tranh chấp chia tài sản chung của vợ chồng là quyền sử dụng đất và tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, tranh chấp kiện đòi quyền sử dụng đất không áp dụng thời hiệu. 

Các trường hợp có thể áp dụng Thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai

Thời hiệu khởi kiện tranh chấp chia thừa kế là quyền sử dụng đất

Tại Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:

“Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản thừa kế là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với bất động sản….hết thời hạn này thì di sản thuộc về người đang quản lý di sản đó”.

➥ Thời gian bắt đầu tính thời hiệu thừa kế là thời điểm mở thừa kế. 

Tại khoản 1 Điều 611 Bộ luật Dân sự năm 2015: Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trường hợp Tòa án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế được xác định tại khoản 2 Điều 71 Bộ luật Dân sự năm 2015 tức ngày theo quyết định của Tòa án.

Tại Phần I giải đáp vướng mắc số 01/GĐ-TANDTC ngày 05/01/2018 của Tòa án nhân dân tối cao, Pháp lệnh thừa kế năm 1990, đối với trường hợp mở thừa kế trước ngày 10/9/1990 thì thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế là bất động sản là 30 năm tính từ ngày 10/9/1990.

➥ Như vậy, đối với tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất: Thời hiệu chia di sản thừa kế là 30 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế. 

Tranh chấp đất đai phát sinh từ các giao dịch dân sự

Tại điểm a khoản 3 Điều 23 Nghị quyết 03/2012/NQ-HĐTP quy định đối với các tranh chấp dân sự phát sinh từ hợp đồng dân sự (Hợp đồng vay tài sản, hợp đồng gửi giữ tài sản, thuê tài sản, thuê khoán tài sản, hợp đồng gia công, hợp đồng vận chuyển, hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất, hợp đồng thuê lại quyền sử dụng đất) thì giải quyết như sau: 

“a. Đối với tranh chấp phát sinh từ giao dịch dân sự thì áp dụng thời hiệu trong văn bản quy phạm pháp luật tương ứng đối với loại tài sản đó”.

Tại Điều 429 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định thời hiệu khởi kiện về hợp đồng như sau:

“Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp hợp đồng là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm”.

➥ Như vậy, đối với tranh chấp quyền sử dụng đất của những người sử dụng đất khi thực hiện các giao dịch thông qua hình thức hợp đồng như chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất; thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất thì áp dụng quy định về thời hiệu để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp về hợp đồng là 03 năm, kể từ ngày quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể tham gia quan hệ pháp luật đất đai bị xâm phạm. 

Trên đây là nội dung Luật Apollo giải đáp cho bạn đọc về Thời hiệu khởi kiện Tranh chấp đất đai theo quy định pháp luật hiện hành và những kiến thức pháp luật liên quan.

Nếu bạn đang gặp phải những vấn đề về Tranh chấp đất đai cần được tư vấn, hãy liên hệ ngay tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi để được tư vấn miễn phí:

Công ty Luật TNHH Apollo với đội ngũ Luật sư và Chuyên viên tư vấn giỏi, tâm huyết, có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành, chúng tôi luôn coi việc bảo vệ quyền lợi cho khách hàng là sứ mệnh hành nghề Luật sư của của mình, đồng hành với thân chủ giải quyết triệt để mọi rủi ro pháp lý.

Apollo cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật chuyên sâu, toàn diện cho cá nhân và doanh nghiệp, sự hài lòng của quý khách là niềm hân hạnh của Công ty chúng tôi!

Apollo

Sáng tạo giá trị - Kiến tạo Bình an